Cukrzyca to jedna z najpowszechniejszych chorób XXI wieku. Istnieje zatem bardzo niewielkie prawdopodobieństwo, że w ciągu naszego życia nie poznamy ani jednego diabetyka. Kto to taki? Słowo to jest określeniem osoby chorującej na cukrzycę. Pochodzi od pierwszego członu łacińskiej nazwy choroby – diabetes mellitus. Po czym poznać, że ktoś jest diabetykiem? I czy jest to w ogóle możliwe? Warto zgłębić ten temat nieco bardziej, ponieważ nigdy nie wiadomo, kiedy wiedza ta przyda się nam w praktyce – np. w sytuacji, gdy będziemy udzielać diabetykowi pomocy.
Diabetyk – kto to taki? Stereotypy a prawda
Cukrzyca jest chorobą dość charakterystyczną, dlatego też istnieją pewne stereotypy związane z diabetykami. Kto to taki? Według popularnych przekonań, osoby chorujące na cukrzycę są ciągle zmęczone, bardzo szczupłe i blade, mają dużą skłonność do omdleń i codziennie robią sobie zastrzyki z insuliny. Choć częściowo jest to prawda, nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, jak różne oblicza może mieć cukrzyca.
Warto uświadomić sobie prosty fakt – cukrzycę nie zawsze widać! Choroba ta nie daje również za każdym razem tak jednorodnych objawów. W zależności od typu choroby, występują zupełnie inne symptomy. Choć w stereotypowym postrzeganiu diabetyków przyjęło się, że są to osoby o przeważnie drobnej budowie ciała – cecha taka występuje w cukrzycy typu 1.
Czy diabetyk zawsze jest szczupły? Oczywiście – nie! W cukrzycy typu 2 często występuje nadwaga lub otyłość, która jest równocześnie przyczyną problemów z glikemią. Dodatkowo, fakt, iż na cukrzycę typu 2 choruje zdecydowanie więcej osób, niż na cukrzycę typu 1, sprawia, że tym bardziej stosowanie takiego stereotypu może być nieco krzywdzące.
Nieprawdą jest również, że diabetyk to ktoś, kto codziennie wykonuje zastrzyki z insuliny. Wszystko zależy wyłącznie od tego, jaki model terapii został zalecony przez lekarza specjalistę. Czasem w leczeniu stosowane są leki doustne i nie ma konieczności wprowadzania insulinoterapii. W niektórych przypadkach wystarczy sama zmiana diety. Więcej o metodach leczenia cukrzycy przeczytasz m.in. w poradniku Szkoły Diabetyka: https://www.szkoladiabetyka.pl/.
Co zaś z pozostałymi stereotypami? Czy można rozpoznać osobę chorującą na cukrzycę po bladości cery, zmęczeniu, czy skłonności do zasłabnięć? Nie do końca. Podobnymi symptomami charakteryzuje się wiele schorzeń i dolegliwości, jak chociażby anemia, czyli niedokrwistość. No dobrze, a co z cukrzycą? Takie objawy mogą się w niej pojawiać, jednak nie jest to regułą, ani codziennością diabetyków. Jeżeli cukrzyca jest leczona w prawidłowy sposób – glikemia jest wyregulowana a diabetyk nie odczuwa nieprzyjemnych objawów, w swoim otoczeniu może być postrzegany jak osoba zdrowa.
Po czym zatem można poznać diabetyka?
Diabetyk – kto to taki? Na to pytanie już odpowiedzieliśmy. Jednak nadal nie zawsze jesteśmy w stanie jednoznacznie rozpoznać osobę chorującą na cukrzycę. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ czasami taka osoba potrzebować będzie naszej pomocy – a wówczas, jeśli nie będziemy wiedzieli o chorobie, możemy nie zdawać sobie sprawy z powagi sytuacji oraz niebezpieczeństwa, na jakie jest ona narażona.
Przypomnijmy – cukrzycy nie widać. Żaden z symptomów, jakie jej towarzyszą, nie wskazuje jednoznacznie na cukrzycę. Z tego powodu, trafne udzielenie pomocy diabetykowi zależy wyłącznie od… jego własnych działań. Krótko mówiąc – od tego, czy (i w jaki sposób) sam zadba o to, aby zasygnalizować swoją chorobę. Może to zrobić na kilka sposobów.
O czym diabetyk powinien pamiętać?
Jak diabetyk może samodzielnie zadbać o to, aby w sytuacji, gdy np. straci przytomność, umożliwić osobie niosącej pomoc szybsze i skuteczniejsze działania? Wystarczy kilka prostych kroków, by zapewnić sobie bezpieczeństwo.
- Poinformowanie osób z otoczenia – np. w pracy, że jest się chorym na cukrzycę.
- Noszenie np. silikonowej opaski na nadgarstku z informacją o chorobie.
- Stworzenie mini-instrukcji, jak osoba udzielająca pomocy powinna postępować w przypadku hipoglikemii.
- Noszenie przy sobie małej apteczki z niezbędnym dla każdego diabetyka wyposażeniem.
- Zapisanie i przechowywanie w dostępnych miejscach kluczowych numerów telefonów – do np. opiekuna, lekarza prowadzącego, czy też na oddział diabetologiczny.
Słowem wyjaśnienia – warto z wyprzedzeniem pomyśleć o tym, że otoczenie nie będzie zdawało sobie sprawy z naszej choroby, dopóki sami takiej informacji nie dostarczymy.
Jeśli codziennie przebywamy w stałym miejscu np. w pracy, czy na uczelni, warto już na początku powiadomić współpracowników, czy też innych studentów o tym, że chorujemy na cukrzycę i może się zdarzyć, że będzie nam potrzebna pomoc.
Warto także przygotować instrukcję postępowania np. w przypadku hipoglikemii, gdy stracimy przytomność i nie będziemy mogli podpowiedzieć osobie udzielającej pomocy, co powinna zrobić, by nam pomóc. Instrukcję taką warto trzymać w łatwo dostępnym miejscu, np. na biurku.
Nie tylko werbalnie możemy powiadamiać inne osoby o tym, że chorujemy na cukrzycę. Warto zaopatrzyć się w silikonową opaskę z informacją o chorobie.